10. De stilte valt zo hard

Praten, snacken, uitslapen, sporten, seks, lezen, werken, muziek luisteren. Deze en andere vanzelfsprekende activiteiten waren niet meer aan mij besteed. Op vrijwillige basis nam ik afstand van dit alles. Niet omdat dat nou zo leuk is, integendeel. Onthouding van elke vorm van afleiding is een essentieel onderdeel van een tiendaagse meditatiecursus Vipassana – wat ongetwijfeld ook voor andere meditatievormen geldt. In eerste instantie was ik sceptisch. Als nuchtere Nederlanders en naïeve beginneling vond ik het maar een extreme maatregel die zijn doel voorbijschoot. Na de persoonlijke ervaring bleek het tegenovergestelde waar; de regel is bittere noodzaak om iets heel wezenlijks op te roepen. Tot dit punt dacht ik mezelf wel te kennen. Ik geloofde dat ik goed op mezelf kan zijn, dat ik goed om kan gaan met stilte of afzondering. Ik was ervan overtuigd dat ik genoeg mentale ruimte heb voor diepgaande observaties en heldere gedachten. Of – nog lachwekkender – dat ik complete heerschappij over mijn geest heb. Ha, onwetende grapjas. In slechts tien dagen tijd lagen deze (en vergelijkbare) illusies compleet in duigen. Au, dat doet pijn. De genadeloze openbaring van alle onnodige ballast, het onderbewuste vluchtgedrag en het irrationele van mijn automatische piloot was heel indringend. En minstens net zo meedogenloos was de rusteloze brulaap in mijn hersenpan. Als een bal in een flipperkast schoot mijn aandacht van de ene naar de andere hersenkwab. Herinneringen, gedachten, verlangens, oordelen, pijn, genot, afkeer, verveling, plezier, intellectueel gespeel of sentimenteel geleuter: werkelijk niets was te gek. Echte rust was eerder uitzondering dan regel. Jemig, wat een ontnuchterende confrontatie met dit ongedisciplineerde en onsamenhangend zooitje. Er valt overduidelijk nog een hoop monnikenwerk te verzetten. Prima, kom maar op. Heb ik gelijk een uitdagende klus om me langdurig zoet te houden.

De terugkeer naar het ‘normale’ bestaan was onwennig. Gelukkig stond ik er niet alleen voor. Op de introductie en afsluiter na zei ik geen woord tegen Noctoman. Zelfs een blik werpen was uit den boze. Woorden en blikken waren toch onnodig om te communiceren: energie voldeed. Het klikte meteen en na afloop bood hij een logeerplek aan. Oké, laten we gaan dan. Mede door het betoverende landschap van Nieuw-Zeeland was het begin van de reis heel harmonieus. Maar de sfeer sloeg om zodra we de stedelijke wildernis betraden. Alles werd luidruchtiger, vluchtiger, gehaaster. De hoeveelheid energie en aandacht die de buitenwereld opeiste was overweldigend. Onder invloed van een diepe meditatieroes ervoeren we alles zoveel intenser. We werden helemaal overladen met talloze prikkels, indrukken en realisaties. Zelfs een bezoek aan een doorsnee burgertent werd een hele belevenis. Na een vegetarisch dieet hadden we trek in een bonk vlees. Na de bestelling wachtten we geduldig met aandachtige observatie. Hmmm… ‘’You little, you little dumb ass bitch, I ain’t fucking with you!!’’ galmde door de zaak. Verderop zaten wat jongetjes enthousiast mee te blèren terwijl de volwassenen er geen oren naar hadden – te diep in hun smartphones gezogen. Geheel in stijl met de muziek brak er buiten bonje uit, wat uiteindelijk een hoop geblaf zonder happen was. Wannabee Vin Diesel’s scheurden keihard door de straat met hun verlaagde discotheken op wielen. Ondertussen werden onze in saus doorweekte hamburgers neergekwakt: eet smakelijk. Arm rund, diens laatste ronde had wel wat eervoller mogen zijn. Terwijl tientallen van dit soort observaties door me heen schoten wisselden we een blik uit. Ik stikte bijna van het lachen, tranen biggelden over mijn wangen. Inderdaad, een blik zegt soms meer dan duizend woorden of gedachten…

Het stond op onze lippen gebrand: wat is dit nou voor idioterie? Waar zijn we eigenlijk mee bezig? Niet dat wij nou wezenlijk anders waren, verre van zelfs. We waren onderdeel van hetgeen waar we zo om moesten lachen. Het stillen van de rammelende buiken verliep niet echt bedachtzaam: we schrokten die caloriebom naar binnen alsof we een stel uitgemergelde armoedzaaiers waren. Maar zelfs onder dit onbeschaafde gedrag bleef ik opmerkzaam over mijn geboer en met ketchup besmeurde mondhoeken. Opeens veranderde mijn positie van oplettende toeschouwer naar hartstochtelijke deelnemer. Als vanouds was ik weer onderdeel van een doldwaze show met schijnbaar weinig regie, tragikomisch acteerwerk, terugkerend geblunder en alsmaar herkauwde scripts. Ach, ik en de wereld om mij heen. Lekker loslaten joh, het is zoals het is. Door werkelijke acceptatie van de werkelijkheid kon ik leven met de wisseling van de wacht. Ik ben ook maar iemand die zijn best doet met de middelen en kennis die hij heeft. Dus hup, doorbikken en terug die auto in. Elektronisch gedreun aan, volume op standje gehoorbeschadiging, alle ramen open, pedal to the metal en als een blije hond uit het raam hangen. Na ‘gevangenschap’ smaakt de vrijheid zoveel beter. Lekker dom doen en CO2 verbranden, mooie boel. Doe toch lekker ‘normaal’, dan doe je al gek genoeg. Ja toch, niet dan?

Vanaf One Tree Hill genoten we van de verlichte Skyline van Auckland. Hoewel we naar wolkenkrabbers keken, hadden we vooral oog voor de levens die daarin plaatsvinden. Mensenlevens waarin iedereen op zijn/haar manier geluk en voldoening probeert te bereiken. We bespraken de levens vol (niet nagejaagde) dromen, teleurstellingen, geploeter, successen en tegenslagen. Opeens moest ik aan een local denken die me voor de meditatieretraite als lifter oppikte. Na alle onthouding had ik wel zin om een (goed gevuld) beschuitje te eten met haar. Dus ik stelde voor om wat af te spreken, wie weet waar het toe leidt. Na mijn geapp ging ik met Noctoman naar huis om iets heerlijk politiek incorrects te kijken. Na een vermakelijke aflevering van Family Guy sloten we de dag af met een uurtje meditatie. Zoals gebruikelijk kwamen allerlei gedachten, realisaties en vragen in me op. In hoeverre wil ik mijn verwilderde geest temmen? Wil ik wel leven zonder een gezonde portie dwaasheid of imperfectie? Wat zouden we hebben zonder opoffering, ongemak of pijn? Is het… *zonder oordeel ging mijn aandacht terug naar de ademhaling*. Daar bleef het bij. Tanden poetsen en in andermans logeerbed duiken, hopelijk zonder die te bevuilen met een (klets)natte droom. Ja, de kalmte van een meditatiekamp is heel fijn, rustgevend, helend. Het is zeker voor herhaling vatbaar. Maar toch. Er valt zoveel meer te beleven met alle psychologische sores en menselijke worstelingen. Ik wil helemaal geen perfecte schoonzoon of verlichte monnik zijn. Geef mij maar wat strijd, lijden, bezieling en onzuiverheid. Dat vind ik alles behalve een straf. Toch heb ik iets heel essentieels ervaren, en ik blijf oefenen om dat continue toe te passen. Onder werkelijke acceptatie zal ik de veelzijdige realiteit volledig en bewust ervaren. Uiteraard zonder neurotische controlezucht, dwangmatig vastklampen, snelle oordelen of een gekmakende (en ellenlange) lijst van verwachtingen.

Zo zie je maar dat je in twee weken tijd veel meer kan opsteken dan vele jaren ‘onderwijs’ of werkervaring

> Klik hier voor het totaaloverzicht als dit verhaal naar meer smaakt <