Prikkeldraad, camera’s, hoge muren, bewapende bewakers en een stalen poort. Op het eerste gezicht paste dit nare pand prima in de grauwe buurt. Typisch een plek waar je ver vandaan moet blijven dus. Toch was ik daar op basis van een uitnodiging. De beroerde eerste indruk deed mijn interesse geen goede dienst. Maria zei toch dat ze lesgeeft op een middelbare school? Dit lijkt meer op een bajes bomvol gajes. Achter al dat beton lopen vast veel getatoeëerde bendeleden, gespierde boeven en genadeloze moordenaars rond. Afleveringen van Locked/Banged Up Abroad schoten door mijn hoofd: de ratelende knuppel over de tralies, het onophoudelijke gevloek, alle hatelijke blikken en zinloze vechtpartijen. Het zweet brak me uit. Verdomme, hopelijk word ik niet in de val gelokt. Ze zag mijn verwarde blik, schoot in de lach en stelde me gerust. Oké dan… Twijfelend liep ik achter haar aan. Na de veiligheidscontrole bleek het echt geen geintje of complot te zijn. Opgelucht haalde ik adem. Wederom hield mijn eerste indruk me voor de gek, wat een gemoedelijk sfeertje. Tijd om indrukken te verwerken was er echter niet. Na een korte rondleiding belandden we in een vergaderkamer. Bij binnenkomst viel het overleg van haar collega’s even stil, daarna wekte mijn aanwezigheid vooral belangstelling op. Wat aardig zeg, deze buitenstaander had er namelijk niets te zoeken.
Maria verzocht me om iets later naar haar les te komen. Niet dat een paar minuten veel uitmaakte, bij aankomst brak alsnog de pleuris uit. Natuurlijk was mijn aanwezigheid hen niet aangaan, en nu grepen ze hun kans schoon om contact te maken. Maria maande de wildebrassen tot rust en ging op de oude voet verder. Het kwaad was al geschied, niemand lette op tijdens de Engelse les. Deze vreemdeling trok alle aandacht en werd met de minuut nerveuzer. Ze verloor de grip op haar les en besloot het op een andere boeg te gooien. ‘Ben, wil jij soms de les overnemen?’ Wat?! Nee, dat was niet onze afspraak. Mijn weigering zorgde voor smeekbedes vanuit de klas, en uiteindelijk zwichtte ik voor de groepsdruk. Zucht, vooruit dan maar. Het gepromoveerde hulpje werd een overrompelde en onvoorbereide gastdocent. Een trukendoos van theorieën of ervaring om in te graaien was er niet. Dat was geen probleem voor deze ex-scholier en ex-student. De tactiek was simpel: interessante lessen die mij zijn bijgebleven nadoen door middel van improvisatie, gevoel en gezond verstand. Na een stroef begin hielp een vragenbombardement mij in het zadel. Het bood aanknopingspunten om met (lachwekkende) tekeningen en foto’s specifieke onderwerpen te behandelen. Mijn aanpak week ongetwijfeld af van de pedagogische boekjes. Logisch overkomen, interesse opwekken en op boeiende wijze vertellen was mijn insteek. En die sloeg aan. Enthousiast vertelde ik over cultuurverschillen, bijzondere mensen, aparte gebeurtenissen en het dagelijks leven in andere landen. De ontstane dynamiek bracht me in een flow die heel natuurlijk aanvoelde. De schuwe zwerfkat werd een blaffende hond.
Tijdens het lesgeven raakte ik gefascineerd door taal. Communiceren met geschreven of gesproken taal is zoiets fundamenteels. Niet alleen om in de samenleving te functioneren, het gaat veel verder dan dat. Een goede taalbeheersing biedt een vruchtbare bodem om vanuit te groeien. Met taalvaardigheden wordt je bewuster, ga je verder dan enkel het denkbare of het waarneembare. Taal categoriseert en creëert werkelijkheden, of laat ze juist buiten beschouwing. Woorden zijn bruggen waarmee we verhalen, informatie, gevoelens, ervaringen en ideeën uitwisselen. Tevens drukt taal een manier van denken en leven uit: je wordt de woorden die je (niet) gebruikt. Taal is het maatwerk van plaats, tijd, omgeving en persoonlijkheden. Daarom biedt zelfs eenduidige bewoording in een taal geen garantie dat hetzelfde wordt bedoeld of opgevat. Dit maakt meertaligheid zo bijzonder. Als je je talen spreekt gaan hele werelden open, andersom blijven ze juist onbereikbaar. Op glad ijs blijft het hoe dan ook oppassen geblazen en dat ondervond ik ter plekke. Vanuit een andere ‘vreemde’ taal het Spaans oppikken is geen misselijke opgave. Zeker als je dyslectisch bent in plaats van een talenwonder. Dit is geen smoesje of een probleem. De zwakte werd simpelweg gecompenseerd met een rotsvaste overtuiging: waar een wil is, is een weg.
Met het rinkelen van de bel dacht ik klaar te zijn, maar ze hadden een ander idee: of ik een potje wou meevoetballen. Mijn linkerbenen begonnen spontaan te trillen, al liet ik me niet kennen. Maak Robben, Sneijder, Van Persie en andere bekende landgenoten trots. Wees een echte ambassadeur en bewijs het Nederlandse voetbal een goede dienst. Helaas kan het verschil tussen willen en kunnen ontiegelijk groot zijn, en dit was dus zo’n geval. Ze lieten me alle hoeken van de binnenplaats zien, daarna gingen ze (gelukkig) naar huis. Ik likte mijn wonden en bereidde me voor op het schrikbarend drukke busnetwerk. Thuiskomen duurde even, evenals het openen van Maria d’r voordeur. Tralies, beveiligingsglas en vier verschillende sloten: ook dit pand zag er afschrikwekkend uit. Wederom bedroog de schijn, achter al het staal was een knus optrekje. In de woonkamer gaf ze allerlei goedbedoelde adviezen: ‘toon geen papaya’, gebruik geen willekeurige taxi’s van de straat, ga niet daar en daar heen, enz. Beveiliging was overduidelijk een dingetje in Bogotá. Toch voelde ik me allerminst geïntimideerd of onveilig, eerder mateloos geboeid. Zuid-Amerika kon zichzelf niet beter introduceren. Deze Gringo was verkocht en ging nergens meer heen. Colombia werd mijn haven waar ik tot het bittere einde bleef hangen. Vanuit bezieling. Vanuit verwondering. En natuurlijk vanuit de liefde voor een lieve Latina…
Wie weet word ik ooit een gekwalificeerde (gast)docent, en dan hopelijk een die zijn vak verstaat
> Klik hier voor het totaaloverzicht als dit verhaal naar meer smaakt <
A Normal Day 