Verwonderd keek ik naar mijn uitgedoste medepassagiers. Stropdassen, pantalons, overhemden, colberts, glimmende schoenen: het zat hen als gegoten. Ieders conformistische maatwerk was klinisch schoon en gladgestreken. Het uiterlijk was helemaal in orde. Perfect als je altijd maar bezet en onderweg bent. Bezig, bezig, bezig. In deze collectieve druktemakerij lijken we allemaal bezeten door een drijfveer, doel, verplichting… iets. Zo ook ik. Als kersverse ‘starter’ was het mijn beurt om me in de ‘professionele’ banenmarkt te storten. Diep van binnen had ik daar weinig interesse in, maar bij gebrek aan durf moest het maar. En zonder aansluitende werkervaring, bruikbaar netwerk, vlotte babbel en een waterdicht CV stond ik voor een veelbelovende banenjacht. Dus. Een beetje ambitieuze jongvolwassene draait zijn hand niet om voor een uitdaging. Dat wél doen kan écht niet meer; de doorgedraaide prestatiemolen is niet te stoppen.
Ik kwam ruim op tijd bij het yuppenbolwerk aan. Nog even en een veelal vluchtig rollenspel zal losbarsten. Het is een kortstondige act waarin je vol bravoure uit de grijze massa dient te stappen. Steek je kop vooral niet boven het maaiveld uit, tenzij de culturele stoplicht het groene licht geeft. Doe gewoon normaal. Het is de afwijkende sociaal-wenselijke norm die zo gemaakt en onwennig aanvoelt. Nep gedoe, bah. Geen zin in. Nee. Kop op en schouders recht, idealistisch mietje. Ga nou maar. Met stevige stappen liep ik naar de receptie. Na wat wachten liep ik met de manager naar een redelijk chique kantoor. Nou, het is wat allemaal. Wat een eer. Waarom hij zijn tijd en energie stak in iemand met een gatenkaas-CV werd tijdens het – ongebruikelijk goudeerlijke – sollicitatiegesprek duidelijk.
‘’Je achtergrond past niet echt bij deze functie. Hoewel je CV en brief de indruk geven dat je niet echt weet wat je wilt, stralen ze ook iets authentieks uit. Daarom heb ik je toch uitgenodigd.’’
‘’Dank je. Ja… Ik ben nog jong en een beetje zoekende, dat klopt. Tegelijkertijd zit er weldegelijk een achterliggend idee in wat ik doe.’’
‘’Oké, en dat is?’’
* Mijn gedachtenmolen sloeg op hol. Ik wist dondersgoed wat ik wel en vooral niet wil: vastgekoekt raken in een levenswijze die weliswaar ‘hoort’, maar geen voldoening geeft, geen meerwaarde heeft of niet écht bij je ware ik past. Duizenden woorden bestreden elkaar om gehoord te worden. Uiteindelijk zei ik – zoals zo vaak – veel minder dan in me omging.
‘’Altijd maar hetzelfde doen vind ik te…. Voorspelbaar. Ik wil gewoon een heel divers leven ervaren, en dat stimuleert weer een creatieve en onconventionele manier van denken. Ik zie een zorgvuldig uitgestippelde carrière als iets… beperkends, ouderwets, onnatuurlijks. Ik wil gewoon doen wat (op dat moment) het beste bij mij past – ongeacht andermans oordelen of verwachtingen – en daar vol voor gaan.’’
‘’Maar mis je dan niet de uitdaging en diepgang van een echte baan?’’
* Met moeite slikte ik mijn irritatie weg. Net alsof niet-echte banen nep zijn. De meeste beroepen zijn simpelweg een kwestie van een kunstje aanleren en dat aanslijpen. Vrijwel alles valt te leren. Uiteindelijk perste ik een beleefd antwoord uit mijn hersenpan.
‘’Wat ik net omschreef is al heel uitdagend. En die diepgang kan je zelf creëren. Gewoon vanuit jezelf, vanuit eigen motivatie en drijfveren.’’
‘’Hoe dan? Juist een carrière biedt zoveel groeimogelijkheden en kansen.’’
* Korte stilte.
‘’Sorry, maar ik zie het gewoon niet als dé manier tot zelfontplooiing. Door ongebonden en flexibel in het leven te staan heb een hoop bijzondere ervaringen opgedaan. Op het carrière-pad zou ik ze nooit meemaken. Ze zijn zo waardevol en verrijkend, daar kan geen echte baan tegenop.’’
*Hij keek me aan alsof ik opeens Afrikaans sprak.
‘’Geloof je dat echt? Je ontneemt jezelf een hoop kansen. Daar doe je jezelf enorm tekort mee.’’
‘’Oh, ongetwijfeld’’, zeg ik met een onderdrukte glimlach.
Zo golfde het gesprek op en neer. Er zat een hoop ruis op onze lijn. Zelfs een volledige en kraakheldere verwoording zou onze verschillen niet wegnemen. Al pratende wist ik dat dit hem niet zou worden. Naast zijn openlijke twijfels over mijn geschiktheid – en wellicht mijn geestelijke gesteldheid – raakte ik allerminst overtuigd van het aanbod. Het was zo’n typerende startersfunctie waarin relevante werkervaring, Bachelors, Masters, cursussen en specialisaties een vereiste waren. Oh, en een hele rits andere wensen. Niet zo vreemd dat starters in ‘moeilijke tijden’ zich maandenlang helemaal het schompes mailen en bellen. Dat een leerzame banenjacht een tijdje kan duren, prima. Oefening baart kunst en de aanhouder wint. Toch ben je er op een gegeven moment klaar mee. Je wilt het varkentje wassen en verder. Niet hier nee, ergens anders. We namen afscheid en ik liep zonder om te kijken de kamer uit.
Bij thuiskomst kroop ik achter mijn laptop. Wel of geen sollicitatievermoeidheid, de zoektocht naar een passende baan moest doorgaan. Het was een gebed zonder end. In vrijwel alle vacatures kwamen alsmaar dezelfde loze woorden terug. Teamplayer. Doorzetter. Stressbestendig. Enthousiast. Out of the box. Geen 9 tot 5 mentaliteit. Ik tikte Bla-bla-bla-bla-bla in de internetbrowser en ramde mijn toetsenbord. Werkgevers die sollicitanten verwijten uitgekauwde politiek-gewenste riedeltjes uit te braken terwijl ze zelf geen haar beter zijn. Een grote, lachwekkende poppenkast. Na die trieste conclusie dacht ik dat andermans gebrekkige denkkaders of voorstellingsvermogen niet mijn probleem is. Hoewel… niet helemaal waar. Zij zijn immers de uitsmijters die voor de poort naar onbeperkte mogelijkheden staan. Zonder hun goedkeuring blijft het intellectuele paradijs onbereikbaar. Godver. Lekker blijven dromen van Luilekkerland. De rekening van eigenzinnige ongehoorzaamheid komt vanzelf wel. Baantjes, nepberoepen, echte banen en alles wat daartussen zit bieden bestaansrecht. Of een gevoel daartoe. Pas op dat je het gewilde plekje in de professionele stoelendans niet verliest. Geen echte baan met echt geld? Dan doe je niet meer mee. Echte baan verloren? Rampspoed geboren.
Een echte baan hebben is de zin van het leven, maak daar maar zin van als je er geen zin in hebt.
> Klik hier voor het totaaloverzicht als dit verhaal naar meer smaakt <
A Normal Day 